Jak dotychczas nie są znane źródła historyczne w sposób niewątpliwy odnoszące się do osadnictwa na obszarze dzisiejszych Maczek przed XVIII wiekiem. Niektórzy badacze przeszłości starają się udowodnić obecność skupisk ludzkich w najbliższym sąsiedztwie Białej Przemszy w czasach średniowiecza. Pośrednim dowodem może być dokument datowany na 5 sierpnia 1390 roku, a wydany przez Władysława Jagiełłę.

W 1390 roku doszło do ważnej dla historii dzisiejszego Sosnowca transakcji handlowej. Rycerz Abraham z Wojkowa (obecnie Wojkowice) sprzedał za 250 grzywien groszy praskich należącą do niego wieś Porąbkę biskupowi krakowskiemu Janowi Radlicy. Jako, że transakcja dotyczyła królewszczyzny (ziemi będącej we władaniu króla), musiała uzyskać aprobatę ówczesnego monarchy – Władysława Jagiełły. Wspomniana aprobata w formie pisemnej zachowała się w zbiorach dokumentów Katedry Krakowskiej św. Wacława.

wladyslaw_jagiello
Władysław Jagiełło, król Polski w latach 1386-1434 (autor: Jan Matejko)

 

Wspomniany dokument Władysława Jagiełły warto przytoczyć w całości:


W imię Pańskie Amen. Władysław z Bożej łaski Król Polski, ziemi krakowskiej, sandomierskiej, łęczyckiej. Wielki Książę Litewski, pan i dziedzic Pomorza i Rusi. Dla wiecznej rzeczy pamięci podajemy wszystkim, których to obchodzi, współczesnych i przyszłych, że w obecności naszej przybył osobiście Abraham z Wojkowa, wierny nam i ceniony, zdrowy umysłowo i cieleśnie, nie zmuszony ani pod strachem, lecz z pełną świadomością, po dokładnym zastanowieniu się i z woli własnej wieś i dziedzictwo swoje – Porąbkę, położoną w starostwie sławkowskim, w naszej ziemi krakowskiej, ze wszystkimi i poszczególnymi posiadłościami (wykazami stanu ludzi, sadami, planami, użytkami, ziemiami, łąkami, polami, pastwiskami, lasami, leśnikami, gajami, chłopami, krzewami, dąbrowami, borami, lasami sosnowymi, barciami pszczół, zwierzyną, ptakami, wodami i ich spływami, stawami, jeziorami, bagnami, rybakami, młynarzami, ludźmi którzy zmiękczają, i wszystkimi innymi, którzy się tam znajdują).

Do powyższej wsi nikt i ktokolwiek pod jakimkolwiek pozorem nie zachowuje praw żadnych, praw własności i dziedzictwa, w tej wsi dla siebie i swych pobliskich i następców prawnych całości, jak również dla wymienionej wsi w jej położeniu i granicach, których długość i szerokość jest ściśle określona.

Wymieniona wieś Porąbka w całej rozciągłości podlega biskupowi i kościołowi krakowskiemu, zostaje włączona pod władze majestatu Pana Jana – biskupa i jego następców, jako jedynych prawnych dziedziców i panów. Wieś wyżej wymieniona zostaje po wszystkie czasy przy biskupie i kościele krakowskim.     


Dokument jednoznacznie odnosi się do Porąbki, jednakże warto mieć na uwadze, że w średniowieczu tereny dzisiejszych Maczek stanowiły część tej wsi, pomimo, że że były od niej znacznie oddalone i oddzielone lasem, zwanym borem porębskim. W kontekście naszych dociekań kluczowe znaczenie mają wymienione składniki majątku, a szczególnie wspomniani rybacy. Jan Przemsza-Zieliński domniemywał, że wymienionymi w tekście dokumentu Władysława Jagiełły rybakami porębskimi byli ludzie mieszkający na obszarze dzisiejszych Starych Maczek,  nad Białą Przemszą. Jeżeli przyjąć przypuszczenia zagłębiowskiego badacza przeszłości za słuszne, byłaby to przesłanka, pozwalająca datować początki osadnictwa na terenie dzisiejszych Starych Maczek na co najmniej XIV wiek. Ostatecznego dowodu w tej kwestii mogą dostarczyć jedynie badanie archeologiczne.

pesca-tacuinum-sanitatis-casanatense-4182-particolare
Fragment ryciny, ukazujący średniowiecznych rybaków w czasie połowu